Dbając o zdrowie naszych zębów powinniśmy zwrócić również uwagę na to co jemy, zwłaszcza w okresie letnim,  kiedy dieta jest znacznie bogatsza. Za niektórymi produktami wręcz nie przepadają nasze zęby. Oto kilka wskazówek, jak możemy zadbać o kolor uzębienia i co zrobić gdy pojawią się już przebarwienia. 

Każdy z nas ma inny odcień zębów, zależy on od grubości i zabarwienia zębiny oraz szkliwa. Jedni od urodzenia mają zęby bardziej żółte, inni mają zęby białe, które przebarwiają się wraz z wiekiem. Barwa zębów jest wypadkową naszych wewnętrznych predyspozycji oraz przyczyn zewnętrznych, związanych z naszym trybem życia, higieną i dietą.

Produkty spożywcze, które są powszechnie uważane za sprzyjające zdrowiu i urodzie zębów to przede wszystkim mleko i jego przetwory, niektóre warzywa (marchewka, brokuł, papryka) oraz owoce (jabłka, truskawki). Oczywiście nawet zdrowe produkty mogą powodować problemy z uzębieniem, jeśli zjadamy ich zbyt dużo. Spożywanie dużej ilości kwaśnych jabłek może uszkodzić szkliwo, natomiast mleko krowie może wypłukiwać wapń z zębów. Tak więc najważniejszy jest zdrowy rozsądek i indywidualny dobór diety.

Jakie produkty sprzyjają przebarwieniom szkliwa?

Największe spustoszenia na kolorze naszych zębów robią bardzo zdrowe owoce, warzywa i świeże soki, których latem nie brakuje w naszej diecie. Barwniki występujące naturalnie w owocach były dawniej stosowane do barwienia odzieży, więc spożywanie ich z upływem czasu może przebarwić również zęby.

Podstawą w dbaniu o biel zębów jest wyeliminowanie produktów, które powodują przebarwienia, wśród nich największą rolę odgrywają 3 substancje: chromogeny, taniny i kwasy. Pierwsze z nich – chromogeny – to substancje które są bezbarwne, ale po zajściu odpowiedniej reakcji chemicznej przekształcają się w barwiące pigmenty. Taniny to żółte lub brązowe związki pochodzenia roślinnego, które intensywnie barwią zęby. Zawarte są m.in. w herbacie, kawie, winie. Natomiast kwasy to związki chemiczne, które osłabiają szkliwo, pod ich wpływem szkliwo zębów staje się miękkie i szorstkie, w efekcie zęby są bardziej narażone na przebarwienia i trudniej je usunąć. – wyjaśnia lek. dent. Agata Pleszyniak z Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej borczyk.pl

Na liście barwiących produktów znajdują się w zasadzie wszystkie owoce leśnie zawierające chromogeny m.in. jagody, borówki, jeżyny oraz ciemne owoce mające w składzie taniny takie jak wiśnie, granaty i winogrona. Silne naturalne barwniki mogą powodować zmianę koloru szkliwa. Powinniśmy także uważać na cytrusy, które na skutek działania kwasów w nich zawartych, uszkadzają szkliwo. Należy pamiętać, że bezpośrednio po ich zjedzeniu nie wolno myć zębów. Zwłaszcza porzeczki zawierają w sobie kwasy owocowe, które zmiękczają szkliwo, więc umycie zębów zaraz po degustacji mogłoby dodatkowo je uszkodzić.

Wśród warzyw uwagę powinniśmy zwrócić na buraki - powodują one przebarwienia ze względu na swój ciemnoczerwony kolor. Zęby prze­bar­wia­ rów­nież ka­pu­sta czer­wo­na i wa­rzy­wa za­wie­ra­ją­ce ka­ro­te­ny (po­ma­rań­czo­wo - czer­wo­ne barw­ni­ki ro­ślin­ne) jak na przykład mar­chew czy po­mi­do­ry.

Plamy z wina to jedne z trudniejszych do sprania zabrudzeń, tak samo jest z naszymi zębami. Czerwone wino osadza się na naszych zębach, ze względu na swój ciemnoczerwony kolor. Zawiera ono w sobie dużo kwasów owocowych, powodujących erozję szkliwa oraz intensywne, naturalne barwniki, które zmieniają jego kolor. Aby zneutralizować jego działanie warto podczas picia przegryzać żółty ser, który jest źródłem wapnia i dodatkowo stymuluje produkcję śliny. Choć mogłoby się wydawać, że białe wino jest mniej szkodliwe, nic bardziej mylnego. Ma ono wyższy poziom kwasowości i zawiera barwiące taniny.

Struktura szkliwa zmienia się wraz z wiekiem i pod wpływem naszych nawyków. Z biegiem lat szkliwo jest coraz bardziej porowate więc różnorodne substancje łatwiej docierają do szczelin i mikroskopijnych pęknięć i o wiele trudniej je stamtąd usunąć. Tworzą się zatem przebarwienia. Regularne spożywanie zbyt dużej ilości produktów zawierających wspomniane wcześniej substancje odbija się na estetyce naszych zębów tworząc przebarwienia trudne do usunięcia. – dodaje lek. dent. Agata Pleszyniak. 

Jeśli chcemy zabezpieczyć nasze zęby wystarczy, że częściowo ograniczymy spożycie szkodliwych produktów lub po prostu zadbamy o możliwość umycia zębów 30 minut po ich spożyciu, nie wcześniej w przypadku spożycia produktów zawierających kwasy ponieważ uszkadzamy wówczas szkliwo. Jeśli nie mamy możliwości umycia zębów warto je chociaż przepłukać wodą, zredukujemy w ten sposób ilość niekorzystnych substancji, które osadzają się na szkliwie. Możemy również pić barwiące napoje przez słomkę, wówczas napój nie ma kontaktu z naszym uzębieniem, redukujemy tym samym kontakt zębów ze środkami barwiącymi i kwasami. Innym sposobem jest również zneutralizowanie działania kwasów poprzez żucie gumy. Pamiętajmy również o nitkowaniu, ponieważ szkodliwe substancje gromadzą się między zębami i przy linii dziąseł co zwiększa ryzyko pojawienia się przebarwień. Warto jeść także owoce i warzywa, które ograniczają powstawanie przebarwień, m.in. jabłka, marchew, seler naciowy.

W przypadku gdy nasze zęby już się przebarwiły, powinniśmy zdać się na stomatologa. Może on wykonać zabieg higienizacji zębów, który polega na oczyszczeniu zębów z powierzchownych nalotów i kamienia nazębnego, czyli scalling i piaskowanie, a następnie wypolerować je do gładkości. Możemy również zdecydować się na zabieg wybielający. Wybielanie zębów można wykonać wieloma sposobami. Istnieją metody nakładkowe, laserowe lub wybielanie specjalną lampą.

Przebarwienia zębów pojawiają się w obrębie szerokiej gamy kolorów. Odpowiedni odcień na zębach może być wskazówką dla stomatologa jaka jest jego przyczyna. Ustalenie skąd pochodzi umożliwia dobranie najwłaściwszej metody leczenia lub wybielania. - wyjaśnia lek. dent. Agata Pleszyniak z Kliniki borczyk.pl

Jedną z najprostszych, aczkolwiek najskuteczniejszych metod, jest wybielanie nakładkowe. Polega ono na zaaplikowaniu żelu wybielającego, który wnika w głąb zębów i uwalnia atomy tlenu powodujące utlenienie, czyli wybielenie przebarwień.

Usuwanie przebarwień metodą nakładkową jest dosyć proste. Pacjent w domu aplikuje do przygotowanych nakładek żel wybielający i umieszcza je na zębach pozostawiając na mniej więcej 6 godzin. Cały zabieg wymaga około 8-10 aplikacji. Natomiast efekt można zauważyć już po pierwszym nałożeniu. Po ustabilizowaniu koloru, czyli około 2 tygodnie po zakończonej kuracji, lekarz stomatolog ostatecznie wypełnia zęby według nowego jaśniejszego koloru. - mówi lek. dent. Agata Pleszyniak.

Zęby zmieniają swój koloryt wraz z postępującymi procesami starzenia się. Jednak świadomość i ograniczenie produktów odpowiedzialnych za ich przebarwienie może umożliwić zachowanie ich zdrowego, jasnego kolorytu na długie lata. Najważniejsze jest jednak, aby nie działać na własną rękę, bo to co zdrowe w zbyt dużej ilości może szkodzić, a barwiące produkty, mimo iż wpływają negatywnie na kolor zębów, są jednak potrzebne w naszej diecie. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań warto poradzić się dietetyka i stomatologa.